TERAVİH NAMAZI VE ADABI
‘Teravih’ Arapça asıllı bir kelimedir. Türkçe’deki karşolığı; ‘soluklanma, dinlenme, rahatlama’dır.
‘Teravih Namazı’: Müslümanlarca, Ramazan ayında, sahura kalkılacağı gecelerde, yatsı namazından sonra, vitir namazından önce, 8 ile 20 rekat arasında, cemaatle veya tek başına, erkek ve kadınlarca kılınan sünnet-i müekkede (Peygamber Efendimiz’in (sav) bazen yapıp bazen de terk ettiği, yerine getirmenin sevap kazandırdığı, terk edilmesinin ceza veya kınamayı gerektirmediği fiillerden) olan, “inanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek, geçmiş günahların bağışlanmasını umarak yapılan”(Müslim) bir namaz ibadetidir.
TERAVİH NAMAZININ ADABI:
A-Genel Olarak;
1-İnanarak ve sevabını Allah'tan bekleyerek, geçmiş günahların bağışlanmasını umarak kılınır.
2-En az 8, en fazla 20 rekat olarak kılınır.
3-Camide, herhangi bir uygun mekanda veya evde aile fertleriyle cemaat halinde kılınabileceği gibi, münferiden (yalnız başına) da kılınır.
4-Oruç tutmaya değil, Ramazan ayına özel bir ibadettir, dolayısıyla oruç tutamayanlar da kılar.
5-”Niyet ettim Allah rızası için teravih namazı kılmaya” şeklinde niyet ederek, tekbir getirilip namaza başlanır.
6-İki rekatta bir selam verilecekse, yatsı namazının son sünneti, dört rekatta bir selam verilecekse yatsı ve ikindi namazının sünneti gibi kılınır. (Her durumda, tahiyyatta ‘Salli, Barik duaları’, tahiyyattan kalkıldığında da ‘Süphaneke duası’ okunur.
7-Teravih namazlarında, selam aralarında salavat duası okunabilir de, okunmayabilir de. [Selavat duası: "Allahümme salli ala seyyidina muhammedini'n-nebiyyi'l-ümmiyyi ve ala alihi ve sahbihi ve sellim." Manası:"Allah'ım, Efendimiz olan ümmi peygamber Muhammed'e ve onun ailesine ve ashabına salat (rahmet manasında dua) ve selam olsun."]
8-Herhangi bir Müslüman ‘teravih namazını terk etti/ediyor’ diye kınanmaz.
9-Keza bir başkasının cemaatle veya yalnız kılınması veya rekat sayısı da kınama konusu yapılmaz.
10-Gücü yetenin, vakti müsait olanın, cemaatle kılması, dinen daha iyi olarak değerlendirilir.
11-Yaşlı, özürlü, aşırı yorgun olanlar oturarak kılabilir.
12-Yolculukta, zaruri durumlarda uçak, otobüs vb. araçlarda oturarak kılınabilir.
B-Yalnız veya Ev Halkı İle Kılınırken:
1-En fazla 8 rekatta bir selam verilir, 4 veya 2 rekatta bir de verilebilir.
2-Her rekatta ‘Fatiha Suresi’ okunduktan sonra biliniyorsa farklı sureler okunabileceği gibi hep aynı zamm-ı sure veya hep aynı iki sure okuyarak da kılınabilir.
3-Yatsı namazı ile vitir namazı arasında, imsak saatine kadar herhangi bir saatte kılınabilir.
4-Yatsı namazından sonra, kendi içindeki selamlardan sonra, vitir namazından önce dinlenmeler yapılabilir.
.5-Tek başına kılınırken, dualar sessiz veya sesli okunabilir.
C-Cami vb. Mekanlarda Cemaatle Kılınırken;
1-İmamlık makamında olanlar, ne çok hızlı ne çok yavaş kıldırır. Cemaatte çok kızlı veya çok yavaş kıldırdığına dair genel bir kanaat oluşursa, çok nazik bir şekilde imam efendi uyarılır.aa
2-Yatsıdan sonra teravihi bekleyemeyenler veya teravih namazının ortalarında çıkıp gidenler kınama konusu yapılmaz.
3-Gülüşme ihtimaline binaen, çocuklar büyüklerin arasına serpiştirilir.
4-Reşit olmamış çocuklar gülüştü diye kırıcı şekilde azarlanmaz, büyüklerce münasip şekilde uyarılır.
5-‘Sus’dan ‘dur’dan anlayacak kadar idrak yaşına gelmemiş çocuklar cemaate getirilmez.
6-Reşitlik yaşının üzerindekiler, kendisi duyacak kadar bile gülüşürse namazı da abdesti de bozulmuş olduğundan -veya herhangi bir nedenle abdesti bozulanlar- abdestini tazelemek üzere cemaatten çıkmalıdır.
7-Namaz devam ederken, cami önündeki dilenci veya satıcıların yüksek sesle konuşmaları, -tercihen görevlilerce- münasip bir dille engellenir
8-Cami içinde veya önünde hayır için lokum vb. dağıtılıyorsa, fazla olmamak kaydıyla alınıp, teşekkür veya başka bir dua ile mukabele edilir.
9-Cemaate, temiz, üzerinde yazı ve resimler olmayan ve münasip bir kıyafetle gelinir. Keza, rüku ve secde sırasında bel ve çevresinin açılmaması için atlet, gömlek veya tişörtün çok kısa olmamasına dikkat edilir.
10-Geç gelmelerde ön saflara geçmek için başkaları rahatsız edilmez, hep aynı yerde namaz kılma ısrarcılığı yapılmaz.
11-Cemaatle namaz kılarken teravihde de saflar sıkı tutulur, ara boşluklar bırakılmaz..
12-Bayanlar özel bir bölmede veya en arkada saf yaparak kılarlar.
13-Her gece namaz bitiminde sağ ve solumuzdaki kişilerle musafaha (iki el kullanılarak ve dualaşarak yapılan el sıkışma) yapılırsa iyi olur.
14-En son teravih de bittiğinde, az veya çok tanıdığımız kişilerle musafaha yapılması ve ”Allah, hayırlısıyla gelecek seneki Ramazan’a da ulaştırsın…” vb. gibi dualaşmak iyi olur. Keza, imam efendi ile de musafaha yapılıp, teşekkür, helallik isteme gibi gönül alıcı bir nezaket gösterisinde bulunulabilir.
15-Ter kokusu veya soğan sarımsak vb. yemekten kaynaklanan ağız kokularıyla cemaate gidilmez.
16-Nezle, grip veya bir başka bulaşıcı hastalık dönemi geçirenler cemaate gitmez.
17-Salgın hastalıklar döneminde cemaatle namaz –gerekiyorsa ve idarecilerce de öngörülüyorsa- terk edilir.
18-Giriş ve çıkışlarda bir başkasının ayakkabılarının üzerine basılmaz.
19-Girişte, ayakkabılar bir başkasının basacağı yol üzerine bırakılmaz.
20-Giriş ve bilhassa çıkışlarda acele edip insanlar sıkıştırılmaz, yaşlı ve çocuklara öncelik verilir.
